ಹೆಸರುಪದಗಳಿಂದ ಪಡೆದ ಬೇರೆ ಹೆಸರುಪದಗಳು

– ಡಿ.ಎನ್.ಶಂಕರ ಬಟ್.

ಇಂಗ್ಲಿಶ್ ಪದಗಳಿಗೆ ಸಾಟಿಯಾಗುವಂತೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲೇನೇ ಹೊಸಪದಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಬಗೆ-7

ಇಂಗ್ಲಿಶ್ ಹೆಸರುಪದಗಳಿಗೆ dom, ery/ry, ing, ism, ship, eer, ess, ette, let, ster, er, hood, ling, age, ful ಎಂಬಂತಹ ಹಲವು ಒಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಬೇರೆ ಬಗೆಯ ಹೆಸರುಪದಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಬರುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, an, ise, ist, ಮತ್ತು ite ಎಂಬ ಬೇರೆ ನಾಲ್ಕು ಒಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಯೂ ಹೆಸರುಪದಗಳಿಂದ ಹೆಸರುಪದಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಬರುತ್ತದೆ; ಆದರೆ, ಈ ಒಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಪಡೆದ ಪದಗಳು ಹೆಸರುಪದಗಳಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಪರಿಚೆಪದಗಳಾಗಿಯೂ ಬಳಕೆಯಾಗಬಲ್ಲುವು.

ಹೆಸರುಪದಗಳಿಗೆ ಸೇರುವ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಒಟ್ಟುಗಳಿಗೂ ಮೇಲೆ ವಿವರಿಸಿದ ಒಟ್ಟುಗಳ ಹಾಗೆ ಪದಗಳ ಗುಂಪನ್ನು ಮಾರ‍್ಪಡಿಸುವ ಕೆಲಸವಿಲ್ಲ; ಹೆಸರುಪದಗಳಿಗೆ ಕೆಲವು ಹೆಚ್ಚಿನ ಹುರುಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದೇ ಅವುಗಳ ಮುಕ್ಯ ಕೆಲಸವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಹಾಗಾಗಿ, ಇಂತಹ ಹೆಸರುಪದಗಳಿಗೆ ಸಾಟಿಯಾಗಬಲ್ಲ ಹೆಸರುಪದಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಹೊಸದಾಗಿ ಉಂಟುಮಾಡಬೇಕಿದ್ದರೆ ಮೊದಲಿಗೆ ಅವು ಇಂಗ್ಲಿಶ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಸರುಪದಗಳಿಗೆ ಸೇರಿಸುವಂತಹ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹುರುಳನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಪಡೆಯುವುದು ಹೇಗೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

(1) dom ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಹಲವು ಹುರುಳುಗಳಿವೆ; ಅದು ಒಂದು ಹೆಸರುಪದ ಗುರುತಿಸುವ ಪಾಂಗಿನ ಗೊತ್ತುಪಾಡು, ನಾಡು, ಮಟ್ಟ ಮೊದಲಾದುವನ್ನು ತಿಳಿಸಬಲ್ಲುದು; ಈ ಹುರುಳುಗಳನ್ನವಲಂಬಿಸಿ, ಅದನ್ನು ಬಳಸಿರುವ ಹೆಸರುಪದಗಳಿಗೆ ಸಾಟಿಯಾಗಬಲ್ಲ ಪದಗಳನ್ನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಉಂಟುಮಾಡಲು ತನ ಒಟ್ಟನ್ನು ಇಲ್ಲವೇ ನಾಡು, ಮಟ್ಟ ಎಂಬಂತಹ ಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಬರುತ್ತದೆ:

bore	ಕೊರೆಗ		boredom	ಕೊರೆಗತನ
clerk	ಬರೆಗ		clerkdom	ಬರೆಗತನ
heir	ಮರುಪಡೆಗ		heirdom	ಮರುಪಡೆಗತನ
king	ಅರಸು		kingdom	ಅರಸುನಾಡು
gangster	ತಂಡಗಾರ		gangsterdom	ತಂಡಗಾರನಾಡು

(2) ery/ry ಎಂಬುದಕ್ಕೂ ಹಲವು ಹುರುಳುಗಳಿವೆ; ಅದು ಒಂದು ಹೆಸರುಪದ ಗುರುತಿಸುವ ಪಾಂಗಿನ ಗೊತ್ತುಪಾಡು ಇಲ್ಲವೇ ನಡವಳಿಕೆ (slavery), ಪಾಂಗಿನ ಜಾಗ ಇಲ್ಲವೇ ಅಂಗಡಿ (bakery), ಪಾಂಗುಗಳ ಸೇರಿಕೆ (jewellery), ಪಾಂಗಿನ ಕೆಲಸ (husbandry), ಮೊದಲಾದ ಹಲವು ಹುರುಳುಗಳನ್ನು ಕೊಡಬಲ್ಲುದು.

ಪಾಂಗಿನ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ತಿಳಿಸುವಲ್ಲಿ ತನ ಇಲ್ಲವೇ ಇಕೆ ಒಟ್ಟನ್ನು, ಜಾಗವನ್ನು ತಿಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಮನೆ, ಅಂಗಡಿ, ಇಲ್ಲವೇ ಅಂತಹದೇ ಬೇರೆ ಪದವನ್ನು, ಪಾಂಗುಗಳ ಸೇರಿಕೆಯನ್ನು ತಿಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಹಲವೆಣಿಕೆಯ ಗಳು ಒಟ್ಟನ್ನು, ಮತ್ತು ನನಸಿನ ಪಾಂಗನ್ನು ತಿಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಗೆ ಒಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಲು ಬರುತ್ತದೆ:

buffon	ಕೋಡಂಗಿ		buffonery	ಕೋಡಂಗಿತನ
slave	ಅಡಿಯ		slavery	ಅಡಿಯತನ
trick	ಬೂಟಾಟ		trickery	ಬೂಟಾಟಿಕೆ
perfume	ಸಾದು		perfumery	ಸಾದಂಗಡಿ
pot	ಬಾನ		pottery	ಬಾನಂಗಡಿ
nun	ಬಿಡುಗಿತ್ತಿ		nunnery	ಬಿಡುಗಿತ್ತಿಮನೆ
pig	ಹಂದಿ		piggery	ಹಂದಿಕೊಂಚೆ
orange	ಕಿತ್ತಳೆ		orangery	ಕಿತ್ತಳೆತೋಟ

(3) ing ಎಂಬುದನ್ನು ಹೆಸರುಪದಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಳಸಿದಾಗ, ಅವು ತಿಳಿಸುವ ಪಾಂಗಿನ ಬಳಕೆಯೊಂದನ್ನು ಅದು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ; ಈ ಹುರುಳನ್ನು ತಿಳಿಸಲು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಹೆಸರುಪದಗಳಿಗೆ ಬಳಕೆ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಸೇರಿಸಬಹುದು:

rule	ಕಟ್ಟಲೆ		ruling	ಕಟ್ಟಲೆಬಳಕೆ
boat	ಓಡ		boating	ಓಡಬಳಕೆ
word	ಸೊಲ್ಲು		wording	ಸೊಲ್ಲುಬಳಕೆ
scaffold	ಸಾರ		scaffolding	ಸಾರಬಳಕೆ
panel	ಪಡಿ		panelling	ಪಡಿಬಳಕೆ

(4) ism ಎಂಬುದು ಕಲಿತ (doctrine) ಇಲ್ಲವೇ ಬಳಕೆ ಎಂಬ ಹುರುಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ; ಈ ಪದಗಳಿಗೆ ಸಾಟಿಯಾದ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವಲ್ಲಿ ತನ ಇಲ್ಲವೇ ಒಲವು ಎಂಬವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಬರುತ್ತದೆ:

hero	ಕಲಿ		heroism	ಕಲಿತನ
cynic	ಜರೆಗ		cynicism	ಜರೆಗತನ
magnet	ಸೆಳೆಗಲ್ಲು		magnetism	ಸೆಳೆತನ
native	ನಾಡಿಗ		nativism	ನಾಡಿಗನೊಲವು
race	ತಳಿ		racism	ತಳಿಯೊಲವು

(5) ship ಎಂಬುದು ಹೆಸರುಪದ ಗುರುತಿಸುವ ಮಂದಿಯ ಪರಿಚೆಯನ್ನು ಇಲ್ಲವೇ ಚಳಕವನ್ನು ಗುರುತಿಸುವಂತಹ ಪದವನ್ನು ಪಡೆಯುವಲ್ಲಿ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ; ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಸಾಟಿಯಾಗಬಲ್ಲ ಪದವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ತನ ಒಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು:

citizenship	ನಾಡಿಗತನ		friendship	ಗೆಳೆತನ
kinship	ನಂಟತನ		dealership	ಹರದತನ
followership	ಹಿಂಬಾಲಕತನ		chiefship	ಮುಂದಾಳುತನ
studentship	ಕಲಿಗತನ		editorship	ಅಳವಡಿಗತನ

ಕೆಲವು ಬಳಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಹಲವರ ಕಲೆತವನ್ನು ತಿಳಿಸುವ ಹುರುಳೂ ಇದೆ; ಎತ್ತುಗೆಗಾಗಿ, readership ಎಂಬ ಪದಕ್ಕೆ ಒಟ್ಟು ಒದುಗರ ಎಣಿಕೆ ಎಂಬ ಹುರುಳೂ ಇದೆ.

(6) eer ಎಂಬುದು ಪಳಗಿದ ಇಲ್ಲವೇ ನುರಿತ ಎಂಬ ಹುರುಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ; ಕನ್ನಡದ ಗಾರ ಒಟ್ಟಿಗೂ ಇಂತಹದೇ ಹುರುಳಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಈ ಒಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಿರುವ ಪದಗಳಿಗೆ ಸಾಟಿಯಾಗಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಗಾರ ಒಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಿರುವ ಪದಗಳನ್ನು ಕೊಡಬಹುದು; ನುರಿತ ಎಂಬ ಹುರುಳನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳಬೇಕಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅರಿಗ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಸೇರಿಸಿರುವ ಪದಗಳನ್ನೂ ಕೊಡಬಹುದು:

cameleer	ಒಂಟೆಗಾರ		pamphleteer	ಕಯ್ಕಡತಗಾರ
pistoleer	ಕಯ್ಕೋವಿಗಾರ		profiteer	ಪಡಪುಗಾರ
racketeer	ಕೆಯ್ತಗಾರ		summiteer	ಮೇಲ್ಕೂಟಗಾರ
engineer	ಬಿಣಿಗೆಯರಿಗ		rocketeer	ಏರುಗಣೆಯರಿಗ

(7) ess ಎಂಬುದು ಹೆಣ್ಣು ಎಂಬ ಹುರುಳನ್ನು ಕೊಡುತ್ತದೆ; ಈ ಒಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಿರುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಡೆಗಳಲ್ಲೂ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ತಿ ಇಲ್ಲವೇ ಇತ್ತಿ ಒಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಲು ಬರುತ್ತದೆ (ಗಾರ ಒಟ್ಟಿನ ಬಳಿಕ ತಿ ಮತ್ತು ಗ ಒಟ್ಟಿನ ಬಳಿಕ ಇತ್ತಿ):

author	ಬರಹಗಾರ		authoress	ಬರಹಗಾರ‍್ತಿ
champion	ಗೆಲ್ಲುಗ		championess	ಗೆಲ್ಲುಗಿತ್ತಿ
clerk	ಬರೆಗ		clerkess	ಬರೆಗಿತ್ತಿ
constable	ಕಾಪುಗ		constabless	ಕಾಪುಗಿತ್ತಿ
doctor	ಮಾಂಜುಗ		doctress	ಮಾಂಜುಗಿತ್ತಿ
hunter	ಬೇಟೆಗಾರ		huntress	ಬೇಟೆಗಾರ‍್ತಿ

(8) ette ಎಂಬುದು ಕಿರಿದು ಎಂಬ ಹುರುಳನ್ನು ಹೆಸರುಪದಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ; ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಈ ಹುರುಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಹೆಸರುಪದದ ಮೊದಲು ಕಿರು(ಕಿತ್ತ್) ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಲು ಬರುತ್ತದೆ (ಮುಚ್ಚುಲಿಗಳ ಮೊದಲು ಕಿರು ಮತ್ತು ತೆರೆಯುಲಿಗಳ ಮೊದಲು ಕಿತ್ತ್):

celler	ನೆಲಮನೆ		cellerette	ಕಿರುನೆಲಮನೆ
diner	ಊಟಮನೆ		dinerette	ಕಿತ್ತೂಟಮನೆ
farmer	ಒಕ್ಕಲಿಗ		farmerette	ಕಿತ್ತೊಕ್ಕಲಿಗ
kitchen	ಅಡಿಗೆಮನೆ		kitchenette	ಕಿತ್ತಡಿಗೆಮನೆ
room	ಕೋಣೆ		roomette	ಕಿರುಕೋಣೆ

ಬೇರೆ ಕೆಲವು ಪದಗಳಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕೆ ಅಣಕ ಇಲ್ಲವೇ ಸೋಗು ಎಂಬ ಹುರುಳಿದೆ (leather ತೊಗಲು leatherette ಸೋಗುತೊಗಲು)

(9) let ಎಂಬುದ ಚಿಕ್ಕ ಎಂಬ ಹುರುಳನ್ನು ಹೆಸರುಪದಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸುತ್ತದೆ; ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಈ ಹುರುಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಹೆಸರುಪದದ ಮೊದಲು ಕಿರು(ಕಿತ್ತ್) ಎಂಬುದನ್ನು ಸೇರಿಸಬಹುದು:

leaf	ಓಲೆ		leaflet	ಕಿತ್ತೋಲೆ
isle	ಕುದುರು		islet	ಕಿರುಕುದುರು
book	ಕಡತ		booklet	ಕಿರುಕಡತ
branch	ಗೆಲ್ಲು		branchlet	ಕಿರುಗೆಲ್ಲು
nut	ಬಿತ್ತು		nutlet	ಕಿರುಬಿತ್ತು

ಈ ಒಟ್ಟನ್ನು ಉಸಿರಿಗಳನ್ನು ಹೆಸರಿಸುವ ಪದಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಳಕೆಯಾಗಿರುವಲ್ಲಿ ಪದಗಳ ಬಳಿಕ ಮರಿ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು (piglet ಹಂದಿಮರಿ, eaglet ಹದ್ದುಮರಿ).

(10) ster ಎಂಬುದು ಒಂದು ಹೆಸರುಪದ ಗುರುತಿಸುವ ಪಾಂಗಿಗೆ ಸಂಬಂದಿಸಿರುವವರನ್ನು ಹೆಸರಿಸುತ್ತದೆ; ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಪದಕ್ಕೆ ಸಾಟಿಯಾಗುವಂತೆ ಗಾರ ಒಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಲು ಬರುತ್ತದೆ:

pun	ಹದಿರು		punster	ಹದಿರುಗಾರ
song	ಹಾಡು		songster	ಹಾಡುಗಾರ
mob	ದೊಂಬಿ		mobster	ದೊಂಬಿಗಾರ
speed	ಉರುಬು		speedster	ಉರುಬುಗಾರ

(11) er ಎಂಬುದನ್ನೂ ಹೆಸರುಪದಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಳಸಲು ಬರುತ್ತಿದ್ದು, ಅದು ಆ ಹೆಸರುಪದ ಗುರುತಿಸುವ ಪಾಂಗನ್ನು ಮುಕ್ಯ ಪರಿಚೆಯಾಗಿ ಪಡೆದಿರುವ ಮಂದಿಯನ್ನು ಹೆಸರಿಸುತ್ತದೆ. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಈ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಗ/ಇಗ ಇಲ್ಲವೇ ಗಾರ ಒಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಲು ಬರುತ್ತದೆ:

office	ಮಣಿಹ		officer	ಮಣಿಹಗಾರ
research	ಅರಕೆ		researcher	ಅರಕೆಗಾರ
oil mill	ಗಾಣ		oil miller	ಗಾಣಿಗ
garden	ತೋಟ		gardener	ತೋಟಗಾರ

ಕೆಲವು ಬಳಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಒಟ್ಟು ಮಂದಿಯಲ್ಲದ ಪಾಂಗುಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಹೆಸರುಪದಗಳನ್ನೂ ಉಂಟುಮಾಡಬಲ್ಲುದು; ಇಂತಹ ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಗ ಇಲ್ಲವೇ ಗಾರ ಒಟ್ಟಿನ ಬದಲು ಕ ಒಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು:

(12) hood ಒಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಿ ಹೆಸರುಪದಗಳು ಗುರುತಿಸುವ ಪಾಂಗಿನ ಪರಿಚೆಯನ್ನು ತಿಳಿಸಬಲ್ಲ ಬೇರೆ ಹೆಸರುಪದಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ; ಇಂತಹ ಇಂಗ್ಲಿಶ್ ಪದಗಳಿಗೆ ಸಾಟಿಯಾಗಬಲ್ಲ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳನ್ನು ತನ ಒಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಿ ಪಡೆಯಲು ಬರುತ್ತದೆ:

mother	ತಾಯಿ		motherhood	ತಾಯ್ತನ
man	ಗಂಡಸು		manhood	ಗಂಡಸ್ತನ
boy	ಹುಡುಗ		boyhood	ಹುಡುಗತನ

ಮೇಲಿನ ಹನ್ನೆರಡು ಒಟ್ಟುಗಳು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, an, ist, ಮತ್ತು ese ಎಂಬ ಬೇರೆ ಮೂರು ಒಟ್ಟುಗಳನ್ನೂ ಹೆಸರುಪದಗಳಿಗೆ ಸೇರಿಸಿ ಬೇರೆ ಹೆಸರುಪದಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಬರುತ್ತದೆ; ಆದರೆ, ಈ ಒಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಪಡೆದ ಪದಗಳು ಹೆಸರುಪದಗಳಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಹೆಸರುಪರಿಚೆಗಳಾಗಿಯೂ ಬಳಕೆಯಾಗಬಲ್ಲುವು.

(13) an ಎಂಬುದು ಹೆಸರುಪದ ಗುರುತಿಸುವ ಪಾಂಗಿಗೆ ಸಂಬಂದಿಸಿದ ಇಲ್ಲವೇ ಅದರ ಕುರಿತಾಗಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅರಿವನ್ನು ಪಡೆದ ಮಂದಿಯನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ; ಹಾಗಾಗಿ, ಈ ಒಟ್ಟನ್ನು ಬಳಸಿರುವ ಪದಗಳಿಗೆ ಸಾಟಿಯಾಗಿ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಗ, ಗಾರ, ಇಲ್ಲವೇ ಅರಿಗ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೇರಿಸಿರುವ ಹೆಸರುಪದಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಬರುತ್ತದೆ:

music	ಹಾಡಿಕೆ		musician	ಹಾಡುಗಾರ
library	ಕಡತಮನೆ		librarian	ಕಡತಗಾರ
history	ಹಿನ್ನಡವಳಿ		historian	ಹಿನ್ನಡವಳಿಯರಿಗ
grammar	ಸೊಲ್ಲರಿಮೆ		grammarian	ಸೊಲ್ಲರಿಗ
logic	ತೀರ‍್ಮೆ		logician	ತೀರ‍್ಮೆಯರಿಗ

(14) ist ಎಂಬ ಒಟ್ಟಿಗೂ ಹೆಚ್ಚುಕಡಿಮೆ ಇದೇ ಹುರುಳಿದೆ, ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಬಳಸಿರುವ ಪದಗಳಿಗೂ ಸಾಟಿಯಾಗಬಲ್ಲ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳನ್ನು ಗ, ಗಾರ, ಇಲ್ಲವೇ ಅರಿಗ ಎಂಬವುಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ ಪಡೆಯಲು ಬರುತ್ತದೆ; ಕೆಲವೆಡೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಲವಿಗ ಎಂಬ ಪದವನ್ನೂ ಸೇರಿಸಿ, ಪಡೆಯಬೇಗಾಗಿರುವ ಹುರುಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಬರುತ್ತದೆ:

cartoon	ಚಲ್ಲತಿಟ್ಟ		cartoonist	ಚಲ್ಲತಿಟ್ಟಗಾರ
terror	ದಿಗಿಲು		terrorist	ದಿಗಿಲುಗಾರ
tour	ಸುತ್ತಾಟ		tourist	ಸುತ್ತಾಟಗಾರ
biology	ಉಸಿರಿಯರಿಮೆ		biologist	ಉಸಿರಿಯರಿಗ
Darwin	ಡಾರ‍್ವಿನ್		Darwinist	ಡಾರ‍್ವಿನ್ನರಿಗ
geology	ಮಣ್ಣರಿಮೆ		geologist	ಮಣ್ಣರಿಗ
nude	ಬೆತ್ತಲೆ		nudist	ಬೆತ್ತಲೆಯೊಲವಿಗ
race	ತಳಿ		racist	ತಳಿಯೊಲವಿಗ

(15) ese ಎಂಬ ಇನ್ನೊಂದು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಮೂರು ಬಗೆಯ ಹುರುಳುಗಳಿವೆ: ಒಂದು ನಾಡು, ಹೊಳಲು, ಇಲ್ಲವೇ ಜಾಗವನ್ನು ಹೆಸರಿಸುವ ಪದಗಳ ಬಳಿಕ ಬಳಸಿದಾಗ ಇದು ಅಲ್ಲಿ ನೆಲಸಿರುವ ಮಂದಿಯನ್ನು ಇಲ್ಲವೇ ಅವರ ನುಡಿಯನ್ನು ಹೆಸರಿಸಬಲ್ಲುದು. ಇಂತಹ ಪದಗಳಿಗೆ ಸಾಟಿಯಾಗಬಲ್ಲ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಲು ಹೆಸರುಪದಗಳಿಗೆ ಇಗ ಎಂಬ ಒಟ್ಟನ್ನು ಇಲ್ಲವೇ ನುಡಿ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಬರುತ್ತದೆ:

Vienna	ವಿಯೆನ್ನಾ		Viennese	ವಿಯೆನ್ನಿಗ, ವಿಯೆನ್ನಾ ನುಡಿ
Bhutan	ಬುತಾನ್		Bhutanese	ಬುತಾನಿಗ, ಬುತಾನ್ ನುಡಿ
Burma	ಬರ‍್ಮಾ		Burmese	ಬರ‍್ಮಿಗ, ಬರ‍್ಮಾ ನುಡಿ
Sudan	ಸುಡಾನ್		Sudanese	ಸುಡಾನಿಗ, ಸುಡಾನ್ ನುಡಿ
Malta	ಮಾಲ್ಟಾ		Maltese	ಮಾಲ್ಟಾನಿಗ, ಮಾಲ್ಟಾ ನುಡಿ
China	ಚೀನಾ		Chinese	ಚೀನಿಗ, ಚೀನೀ ನುಡಿ

ಈ ಒಟ್ಟಿನ ಇನ್ನೊಂದು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಅದು ಹೆಸರುಪದ ಗುರುತಿಸುವ ಒಂದು ಗುಂಪಿನ ಒಳನುಡಿಯನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಪದಗಳಿಗೆ ಸಾಟಿಯಾಗುವಂತೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ತೊಂಡು ಪದವನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಹೇಳಬಹುದು:

computer	ಎಣ್ಣುಕ		computerese	ಎಣ್ಣುಕತೊಂಡು
education	ಕಲಿಕೆ		educationese	ಕಲಿಕೆತೊಂಡು
government	ಆಡಳಿತ		governmentese	ಆಡಳಿತ ತೊಂಡು
journal	ಸುದ್ದಿಹಾಳೆ		journalese	ಸುದ್ದಿಹಾಳೆ ತೊಂಡು
legal	ಕಟ್ಟಲೆಯ		legalese	ಕಟ್ಟಲೆತೊಂಡು

ತಿರುಳು:
ಇಂಗ್ಲಿಶ್‌ನಲ್ಲಿ ಹೆಸರುಪದಗಳಿಗೆ ಒಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಹಲವು ಬಗೆಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೆಸರುಪದಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲಾಗಿದೆ; ಈ ಹೆಸರುಪದಗಳಿಗೆ ಸಾಟಿಯಾಗಬಲ್ಲ ಕನ್ನಡ ಪದಗಳನ್ನು ಹೊಸದಾಗಿ ಉಂಟುಮಾಡಲು ಅವುಗಳ ಹುರುಳನ್ನವಲಂಬಿಸಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಹಮ್ಮುಗೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ತನ, ಕೆ/ಇಕೆ, ಗ/ಇಗ, ತಿ/ಇತ್ತಿ ಎಂಬ ಹಿನ್ನೊಟ್ಟುಗಳು, ಪದಗಳ ಮೊದಲು ಸೇರಿಸುವ ಕಿರು/ಕಿತ್ ಪದಬೇರು, ಮತ್ತು ಪದಗಳ ಬಳಿಕ ಸೇರಿಸುವ ನಾಡು, ಅಂಗಡಿ, ಮನೆ, ಬಳಕೆ, ಒಲವು, ಆಳ್ವಿಕೆ, ಅರಿಗ ಮೊದಲಾದ ಪದಗಳು ಮುಕ್ಯವಾದವುಗಳು.

<< ಬಾಗ-6